در این روزها که همه جا سخن از جنگ و دوران پس از جنگ میباشد، تصمیم گرفتم تا از زاویهای متفاوت، به برخی از پژوهشهای صورت گرفته در خصوص آثار روانشناختی به جای مانده پس از جنگ، بپردازم.

گردآوری: دکتر پیمان دوستی
مطالعهای روی بیش از ۳۰۰۰ بازمانده جنگ در یوگسلاوی سابق نشان داده است که جنگ باعث افزایش «حساسیت بینفردی» میشود (یعنی حساسیت بیش از حد نسبت به رفتار دیگران). این مطالعه بیان میکند که افراد پس از جنگ، در ارتباطات اجتماعی بیشتر آسیبپذیر و محتاط هستند.
برعکس پژوهشی قبلی، تحقیق روی پناهجویان جنگهای سوریه و عراق در ترکیه نشان داد کسانی که رشد پستروما داشتند، همدلی و نوعدوستی بیشتری نسبت به همگروهیهای خود نشان دادند.
در مطالعهای دیگر، تصویربرداری روی مادران در محیطهای جنگزده نشان داد که جنگ پیوند عصبی همدلی را مستقیماً ضعیف نمیکند، اما هماهنگی میان واکنش مغز و رفتار همدلانه را کاهش میدهد؛ بهعبارتی مغز هنوز پاسخ میدهد ولی رفتار همدلی کاهش مییابد.
جمع بندی:
بسیاری از مطالعات نشان میدهند که، تجربه جنگ باعث حساستر شدن (delicate) افراد میشود—اما بیش از حد حساس شدن میتواند به مشکلات روانشناختی منجر شود.
در مواردی، برخی افراد پس از جنگ به وضعیت بیتفاوتی یا بدبینی میرسند، بهویژه اگر PTSD داشته باشند که همدلی رفتاریشان را ضعیف میکند.
اما کسانی که مسیر رشد پستروما را طی میکنند، ممکن است حتی همدلتر و نوعدوستتر شوند.